راهنمای نگارش مقاله
مجلۀ ایرانی حقوق و اخلاق زیستپزشکی در قالب دوفصلنامه، به شیوۀ الکترونیک، به زبان فارسی و هر دو سال یکبار به زبان انگلیسی، منتشر میشود. با این توضیح، اصول کلی حاکم بر مجله به این قرار است:
-
مسئولیت صحت مطالب و محتوای مقالۀ ارسالی بر عهدۀ نویسنده و نویسندگان است و آراء و نظرات نویسندگان به هیچ وجه حکایت از آراء و نظرات مسئولان و اعضای هیئت تحریریۀ مجله ندارد.
-
مقاله، از هر نوع که باشد، باید در تمام مراحل نگارش، به مالکیت معنوی پژوهشگران، نویسندگان، اندیشمندان و بهطور کلی، اصول اخلاق در پژوهش، متعهد باشد.
-
تنها مقالهای که در قلمرو موضوعی مجله باشد برای نشر پذیرفته خواهد شد.
-
مقاله نباید پیشتر برای هیچ یک از نشریات داخلی و خارجی ارسال و یا در آنها چاپ شده باشد.
-
نتیجۀ داوری و بررسی مقالات بهطور متوسط تا چهار ماه پس از دریافت مقاله به نویسندگان اعلام خواهد شد. نویسندگان میتوانند در این مدت با مراجعه به سایت یا تماس با دفتر مجله وضعیت مقالۀ خود را پیگیری نمایند. از نویسندگان انتظار میرود در این مدت از ارسال مقالۀ خود به مجلههای دیگر خودداری کنند.
این مجله مقالاتی را برای انتشار میپذیرد که در یکی از قالبهای زیر نوشته شده باشند:
مقالۀ پژوهشی (Original Article): مقالۀ پژوهشی مقالهای است که نتایج پژوهشی اصیل دربارۀ موضوعی مشخص را ارائه میکند (۸۰۰۰-۳۰۰۰ کلمه).
مقالۀ مروری (Review Article): ارائۀ آخرین یافتهها دربارۀ یک موضوع خاص در حوزۀ حقوق و اخلاق زیستی، تجزیه و تحلیل دیدگاههای موجود و مقایسۀ آنها در قالب مقالۀ مروری میآید. از آنجا که تنها مقالات مروری بنیادی (Systematic Review) در این مجله پذیرفته میشوند، لازم است نویسندۀ این دست مقالات در موضوع مقاله متخصص و متبحر باشد و دستکم به سه مقالۀ پژوهشی، که در موضوع بحث نگاشته است، ارجاع بدهد (حداکثر ۶۰۰۰ کلمه).
مقالۀ کوتاه (Short Communication): این قسم مقاله از حیث ساختار و محتوا مانند یک مقالۀ پژوهشی است. تعداد نویسندگان حداکثر پنج نفر و تعداد منابع حداکثر ده عدد خواهد بود (حداکثر ۱۵۰۰ کلمه).
دیدگاه/موضوعات خاص (Commentary/Special Issues): در این مقاله، نویسنده دیدگاهها و نقدهای خود را دربارۀ موضوعی مشخص بیان میکند (۲۵۰۰-۱۰۰۰ کلمه).
گزارش موردی (Case Report): معرفی و تحلیل پروندهها، دعاوی یا هر گزارشی که در داخل یا خارج از کشور ثبت شدهاند در قالب گزارش موردی میآید (۲۵۰۰-۱۰۰۰ کلمه).
نامه به سردبیر (Letter to Editor): خوانندگان مجله میتوانند نظرات علمی یا انتقادهای کوتاه خود را در مورد مقالاتی که در دو شمارۀ قبلی مجله چاپ شده، در قالب نامه به سردبیر برای مجله ارسال کنند. نویسندۀ مقالۀ نقدشده نیز میتواند در قالب متنی با عنوان «پاسخِ نامه به سردبیر» از نظرات و یافتههای علمی خود دفاع کند (حداکثر ۷۵۰ کلمه).
ساختار کلی هر مقاله بدین ترتیب است: عنوان، نویسندگان، رتبۀ علمی و وابستگی سازمانی آنها، چکیده، کلیدواژگان، متن مقاله [شامل مقدمه، پیشینه، روششناسی، یافتهها، بحث و نتیجهگیری]، تشکر و قدردانی، منابع، جداول و اشکال.
-
صفحه عنوان مقاله (Title Page)
صفحۀ آغاز هر مقاله صفحۀ عنوان است که عنوان کامل مقاله، نام کامل نویسندگان، رتبۀ علمی آنها، وابستگی سازمانی هر یک از نویسندگان (نام گروه، دانشکده، دانشگاه، شهر، کشور یا نام بخش، بیمارستان، شهر، کشور) و آدرس نویسندۀ مسئول (شامل نام، نشانی، تلفن، دورنگار، پست الکترونیک) را در برمیگیرد. لازم است که نویسندۀ مسئول با علامت (*) مشخص شده و به زیرنویس صفحۀ اول ارجاع شود. باید از نوشتن عناوین دکتر، مهندس و موارد مشابه پرهیز شود. مدرک علمی نویسنده باید به صورت PhD, BS, MSc و MD در جلوی نام نویسنده نوشته شود. -
چکیده
چکیدۀ مقاله جزئیات یک ایده یا فرضیه و شواهد مؤید و مثبت آن را، که در متن اصلی مقاله آمده است، شامل میشود. چکیده باید به دو زبان فارسی و انگلیسی نوشته شود. قید وابستگی سازمانی هر یک از نویسندگان در چکیدۀ انگلیسی الزامی است. در چکیدۀ مقالات، حسب نوع مقاله، رعایت نکات زیر ضروری است.-
چکیدۀ مقالۀ علمی-پژوهشی
چکیدۀ مقاله به صورت ساختاریافته (دارای مقدمه، روشها، نتایج، بحث و نتیجهگیری) و کمتر از ۲۵۰ کلمه باشد.
اجزای چکیدۀ ساختاریافته شامل موارد زیر است:
هدف: شامل سؤال اصلی و هدف از انجام مطالعه است.
روشها: شامل روش (Design) مطالعه، نحوۀ نمونهگیری، مشخصات نمونههای شرکتکننده در مطالعه، محل انجام مطالعه و توضیح پیامدهای مورد مطالعه است.
نتایج: شامل خلاصه اطلاعات و دادههاست.
بحث و نتیجهگیری: شامل خلاصهای از یافتهها و تفسیر و شرح آنها است. بحث و نتیجهگیری ترجیحاً ساختاریافته باشد و در آن خلاصهای از یافتهها، مقایسۀ یافتههای مطالعه با نتایج مطالعات مشابه، نقاط قوت و ضعف مطالعه، توضیح کاربرد احتمالی نتایج برای ارائۀ خدمات و تحقیقات در آینده و نتیجۀ نهایی (Conclusion) توضیح داده شود. -
چکیدۀ گزارش موردی (case report)
کمتر از ۱۲۵ کلمه و شامل عناوین زیر باشد.
زمینه یا سابقه: دلیل انتخاب مورد و هدف از مطالعه آن را توضیح میدهد.
مورد: شامل خلاصهای از یافتههای بالینی، ناهنجاریهای آزمایشگاهی مهم، روش درمان و نتیجۀ درمان است.
نتیجهگیری: شامل خلاصهای از یافتهها و کشفیات اصلی و علل منحصر به فرد بودن مورد است. -
چکیدۀ مقالۀ مروری
اگر سازماننیافته است کمتر از 250 کلمه و اگر سازمانیافته است کمتر از 300 کلمه و شامل عناوین زیر باشد.
هدف: که شامل هدف و منظور از مرور مقالات است.
منابع اطلاعات یا دادهها: شامل منابع تحقیق است.
روشهای انتخابی برای مطالعه: شامل تعداد مطالعات انجام شده و معیارهای انتخاب است.
ترکیب مطالب و نتایج: شامل جمعبندی اطلاعات و ارتباط میان جملات و یکپارچگی یافتهها و نتایج بهدستآمده از مرور مقالات است.
نتیجهگیری: شامل نتیجهگیری اولیه و کاربردهای بالینی از مطالب ارائه شده در مقالۀ مورد نظر است.
-
-
واژگان کلیدی
درج سه تا ده کلیدواژه بر اساس سرعنوانهای موضوعی پزشکی (MeSH)، در انتهای چکیدۀ مقاله (فارسی و انگلیسی) ضروری است. -
متن
فایل اصلی مقاله باید بر اساس دستورالعملهای استاندارد نگارش و آمادهسازی مقالات مختلف شامل: CONSORT برای کارآزمایی بالینی، STROBE برای مطالعات مشاهدهای، PRISMA برای مقالاتی مروری و متاآناليز آماده شود.-
نوع و اندازۀ قلم
کل مقاله، شامل صفحۀ عنوان، چکیده، متن، قدردانی، منابع، جداول و اشکال با دو فاصله (double space) میان خطها و رعایت ۳/۵ سانتیمتر حاشیه از سمت راست و پایین صفحه و ۲/۵ سانتیمتر حاشیه از سمت چپ و بالای صفحه باشد.موضوع
اندازه
نوع فونت
عنوان مقاله فارسی/انگلیسی
15 Bold
B Zar/ Times New Roman
اسامی نویسندگان فارسی
12 Bold
B Lotus/ Times New Roman
متن چکیدۀ فارسی/انگلیسی
12 Normal
B Lotus/ Times New Roman
عنوانهای داخل متن
14 Bold
B lotus/ Times New Roman
متن
12 Normal
B Lotus/ Times New Roman
منابع
11 Normal
Times New Roman
-
تقسیمبندی متن
برای تسهیل درک خواننده، لازم است مقاله به قسمتهای مختلف، شامل مقدمه، مواد و روشها، یافتهها، بحث و نتیجهگیری، تقسیم شود. رعایت تقسیمبندی زیر در مورد مقالات غیرپژوهشی الزامی نیست.
الف- مقدمه
مقدمه شامل توضیحات مقدماتی، بیان موضوع، ضرورت انجام مطالعه، هدف اصلی، پرسشها، فرضیهها و پیشینه میشود. مطلوب است خلاصهای از مطالعات و مقالاتِ داخلی و خارجی مرتبط با این پژوهش در چند سال اخیر ذکر شود.
ب- پیشینه
اگر پیشینه طولانی است به گونهای که امکان نگارش آن در مقدمه نیست، میتوان، پس از مقدمه، بخشی مستقل را به پیشینه اختصاص داد.
ج- مواد و روشها
در این بخش، ابزار جمعآوری اطلاعات توضیح داده میشود. ضمیمه کردنِ پرسشنامه یا چکلیستهایی که در مقاله استفاده شده، الزامی است، مگر پرسشنامههای استاندارد، که ذکر مرجع و مشخصات آنها کافی است. همچنین، تمام قسمتها اعم از نحوۀ انتخاب نمونه، نوع مطالعه، روش اجرا، ملاحظات اخلاقی، شیوۀ تجزیه و تحلیل آماری، باید چنان بهتفصیل نوشته شود که دیگران بتوانند پژوهش را عیناً تکرار کنند.
د- نتایج
در این بخش، یافتههای پژوهش بهاختصار بیان میشوند. یافتههایی که شامل چند نکتۀ اطلاعی برای خواننده، جهت ارزیابی تحقیق هستند، باید در جداول و شکلها نشان داده شوند و خلاصه آنها در متن باشد. اگر تعداد کمی یافته و یا یک نتیجۀ ساده وجود دارد، بهتر است به جای جدول و شکل، یافتهها در متن نوشته شود. نتایج باید مختصر و واضح نوشته شود و چکیدهای از جداول و اشکال را برای خواننده بیان کند.
ه- بحث
در این قسمت، یافتههای به دستآمده از پژوهش بیان و با نتایج مطالعات مشابه مقایسه میشود. توصیه میشود بحث ساختاریافته باشد، بر جنبههای مهم و جدید مطالعه تأکید کند، فرضیههای جدیدی بیان کند و پیشنهاد داشته باشد. نویسنده در این بخش باید تعبیر و تفسیر خود را از قسمت یافتهها توضیح دهد بیآنکه دادهها یا دیگر موارد ارائهشده در مقدمه یا نتایج را تکرار نماید و در نهایت یافتههای بهدستآمده را با یافتههای پیشبینی شده مقایسه کند.
و- نتیجهگیری
نتیجۀ کلی پژوهش در این بخش، در پایان مقاله نوشته میشود.
-
-
تشکر و قدردانی
در این بخش، نویسنده میتواند، حسب مورد، از حامیان مالی یا دیگر اشخاص حقیقی یا حقوقی که در انجام تحقیق کمک کردهاند تشکر و قدردانی نماید. حتیالامکان علت قدردانی از افراد و نقشی که آنها ایفاد نمودهاند به اختصار ذکر شود. -
منابع
منابع باید تا حد امکان دست اول باشند. ذکر منابع غیرمرتبط با موضوع نابجاست. به هر روی، مسئولیت صحت منابع بر عهدۀ نویسندگان است. همچنین، منابع باید به انگلیسی ترجمه و در انتهای چکیدۀ انگلیسی اضافه شود.-
شیوۀ ارجاع
شیوۀ ارجاع به منابع مطابق الگوی ونکوور است.1 بر این اساس، منابع موجود در متن باید به ترتیب با شمارهگذاری داخل پرانتز مشخص و هر شماره به ترتیب در صفحۀ پایانی به صورت یک خط در میان فهرست شود. معادلِ اصلیِ اصطلاحات تخصصیای که نویسنده به فارسی ترجمه کرده یا ترجمۀ آنها مورد اختلاف است در پاورقی میآید. در صورتی که به نظر نویسنده واژه جایگزین فارسی وجود ندارد و یا مصطلح نیست میتوان از «آوانویسی» استفاده کرد و در صورت تمایل اصل واژه را در زیرنویس آورد. اگر آوانویسی مصطلح هم وجود ندارد، ناگزیر عین اصل واژه در متن به کار رود. همچنین استفاده از کلمات اختصاری استاندارد مانعی ندارد، اما لازم است تمام کلمات اختصاری غیرمتعارف، بعد از اولین استفاده، تعریف شوند. -
مقالات
در مقالات انگلیسی و فارسی، تمام منابع باید به زبان انگلیسی نوشته شوند. چنانچه اصل مقاله یا کتابی که به آن ارجاع میشود، به زبان فارسی باشد و عنوان انگلیسی در چکیدۀ مقاله یا مشخصات کتاب نیامده باشد، باید عنوان فارسی به انگلیسی ترجمه شده و در انتهای منبع، کلمۀ [Persian] افزوده شود. اگر اصل مقاله یا کتابِ فارسی دارای عنوان انگلیسی مشخص باشد، باید عنوان انگلیسی نوشته و در انتهای منبع، کلمۀ [Persian] افزوده شود.
برای ارجاع به مقالات موجود در یک مجله، درج نام خانوادگی نویسندگان، حرف اول از نام کوچک آنها، عنوان کامل مقاله، نام اختصاری مجله بر اساس اختصارهای اعلام شده از سوی Index Medicus، سال انتشار، شمارۀ جلد: شمارۀ صفحه شروع و پایان مقاله ضروری است.Arrami M, Garner H. A tale of two citations. Nature. 2008;451(7177):397-9.
اگر منبعی شش نویسنده یا کمتر دارد، نام همۀ افراد و اگر بیش از شش نویسنده دارد، فقط نام سه نفر ذکر و به جای بقیه از عبارت et al. استفاده میشود.
-
کتاب
برای ارجاع به کل کتاب، درج نام خانوادگی نویسندگان، حرف اول از نام کوچک آنها، عنوان کتاب، شماره چاپ، محل انتشار کتاب، نام ناشر، سال انتشار و شمارۀ کل صفحات کتاب ضروری است.Watkins PJ. ABC of Diabetes. 5th ed. London: Blackwell Publishing; 2003. 21 p.
اگر منبعی شش نویسنده یا کمتر دارد، نام همۀ افراد و اگر بیش از شش نویسنده دارد، نام شش نفر ذکر و به جای بقیه از عبارت et al. استفاده میشود.
Petrie KJ, Muller JT, Schirmbeck F, Donkin L, Broadbent E, Ellis CJ, et al. Effect of providing information about normal test results on patients’ reassurance: randomised controlledtrial. Br Med J. 2007;334(7589):352-4.
برای ارجاع به بخشی از کتاب (مجموعه مقالات)، درج نام خانوادگی نویسندگان مقاله، حرف اول از نام کوچک آنها، عنوان مقاله، ویراستاران کتاب، عنوان کتاب، شمارۀ چاپ، محل انتشار کتاب (شهر و کشور)، نام ناشر، سال انتشار و شمارۀ صفحههای اول و آخر ضروری است.
Partridge H, Hallam G. Evidence-based practice and information literacy. In: Lipu S, Williamson K, Lloyd A. (eds.) Exploring methods in information literacy research. WaggaWagga, Australia: Centre for Information Studies; 2007. p. 149-70.
-
منابع اینترنتی
برای ارجاع به منابع اینترنتی، پس از ذکر مشخصات کاملِ منبع (مطابق بند مقالات یا کتاب) درج نشانی سایت و تاریخ دسترسی به سایت ضروری است. در صورتی که نام نویسنده مشخص نیست، در ابتدای نشانی آن منبع، واژه بدون نام (Anonymous) ذکر شود.Arrami M, Garner H. A tale of two citations.Nature. 2008;451(7177):397–9. Available from: http://www.nature.com/nature/journal/v451/n7177/full/451397a.html [Accessed 20th January 2015].
-
سایتها
برای ارجاع به سایتهای اینترنتی، درج نام نویسنده یا ویراستار، عنوان مطلب، آدرس سایت و تاریخ دسترسی به سایت ضروری است.European Space Agency. Rosetta: rendezvous with a comet. Available from: http://rosetta.esa.int [Accessed 15th June 2015].
-
پایاننامهها
برای ارجاع به پایاننامۀ منتشر نشده، درج نام خانوادگی و نام نویسنده، عنوان پایاننامه، محل دانشگاه، نام دانشگاه و سال دفاع ضروری است.Borkowski MM. Infant sleep and feeding: a telephone survey of Hispanic Americans. PhD [dissertation]. Mount Pleasant (MI): Central Micihigan University; 2002.
برای ارجاع به پایاننامۀ منتشرشده در سایت، رعایت شیوۀ زیر ضروری است.
Gethin, A. Poor suburbs and poor health: exploring the potential of a locational approach to reducing health disadvantage in Australian cities. PhD [dissertation]. Sydney: University of Western Sydney; 2007. Available from: Australasian Digital Theses Program.
-
مجموعه مقالات همایشها
برای ارجاع به مقالات چاپشدۀ یک همایش، درج نام نویسندۀ مقاله، عنوان مقاله، نام ویراستاران یا سازمان، عنوان مجموعه مقالات، محل چاپ مجموعه مقالات، ناشر، سال چاپ و صفحههای اول و آخر مقاله ضروری است.Khalifa ME, Elmessiry HM, ElBahnasy KM, Ramadan HMM. Medical image registration using mutual information similarity measure. In: Lim C-T, Goh J-C-H (eds.) Icbme2008: Proceedings of the 13th International Conference on Biomedical Engineering; 2008 Dec 3-6, Singapore. Dordrecht: Springer; 2009. p. 151-5.
-
قوانین و مقررات
برای ارجاع به قوانین و مقررات انگلیسی، درج عنوان قانون و سال تصویب آن، مانند دو نمونۀ زیر، کافی است. برای ارجاع به قوانین و مقررات فارسی، افزون بر رعایت مفاد این بند، به توضیحات مندرج در بند دوم منابع (مقالات) مراجعه شود.Environment Act 1995 (UK), S. 9.
Health and Social Care Act 2012, c.7.
-
دعاوی
برای ارجاع به دعاوی، درج نام پرونده، تاریخ پرونده، کد دادگاه و شمارۀ پرونده ضروری است.Pinto v Brixton Prison Governor, 2004.E.W.H.C. 2986.
-
مکاتبات شخصی
برای ارجاع به مکاتبهها، استفتا از مراجع تقلید یا استعلام از دیگر اشخاص حقیقی / حقوقی، درج نام شخص پاسخدهنده، سمت وی، قید عبارت [Personal communication] و تاریخ ارسال پاسخ ضروری است.Law J. Engineering consultant. Personal communication. 26th March 2014.
-
سخنرانی
برای ارجاع به سخنرانی، درج نام سخنران، عنوان سخنرانی، عبارت Lecture / Presentation، مؤسسه یا محل سخنرانی و تاریخ سخنرانی ضروری است.Wagner G. Structural and functional studies of protein interactions in gene expression. [Lecture]. Imperial College London. 12th December 2006.
-
-
شکلها و جدولها
نویسندگان میتوانند فرضیات یا ایدههای خود را با نمودار، جدول یا شکل نشان دهند. تمام شکلها و جدولها باید در انتهای مقاله آورده شوند. تحلیلهای موجود در جدولها، جز بهضرورت، نباید در متن تکرار شوند. لازم است فرمت تصویرها و شکلها jpg باشد. در صورت استفاده از تصویرها و جدولهایی که نویسندگان دیگر چاپ کردهاند، باید اجازۀ مکتوب نویسنده و ناشر آنها در اختیار مجله قرار گیرد. شکلها و جدولها در انتهای متن اصلی با عنوانبندی مناسب، اعداد فارسی و رعایت نگارش اعداد اعشاری به صورت (مثال: چهل و پنج و شصت صدم درصد۴۵/۶۰) ارائه شوند.
-
از نویسندگان محترم تقاضا میشود مقالۀ خود را که مطابق الگوی این شیوهنامه تدوین شده است، در فرمت ورد و پیدیاف، از طریق سایت مجله، به نشانی http://ijbmle.ir، ارسال کنند. تمام مکاتبات و پیگیری وضعیت مقاله از طریق این سایت انجام میشود.
-
مقالات تأییدشده در ارزیابی اولیه، برای ارزیابی بیشتر به داورانِ مجله ارسال میشوند.
-
افزون بر داوری، حق انجام تصحیحات نوشتاری و ادبی برای هیئت تحریریۀ مجله محفوظ است.
-
از نویسندگان محترم درخواست میشود، پس از دریافت نظرات اصلاحی داوران یا مجله، حداکثر ظرف یک هفته، موارد اصلاحی را با رنگی متمایز در مقاله اعمال کنند. همچنین، نویسندگان میتوانند، در صورت ضرورت، در پاسخ به ایرادات داوران، توضیحات لازم را در نامهای جداگانه تهیه و در سایت مجله بارگذاری کنند. ذکر این نکته ضروری است که عدم ارائۀ مقالۀ اصلاح شده در موعد مقرر بهمنزلۀ انصراف نویسنده از چاپ مقاله خواهد بود.
-
لازم است تمام نویسندگانِ مقاله فرم تعهدنامۀ مکتوب را، که شامل فرم تعارض منافع و حق مالکیت معنوی میشود، امضا کنند و همراه با مقاله در سایت مجله قرار دهند. [دانلود فرم تعهدنامه pdf | doc ]
-
در پژوهشهایی که به هر شکل از آزمودنی انسانی یا حیوانی استفاده شده، لازم است ۱- فرم رضایت آگاهانه و ۲- تأییدیۀ کمیتۀ اخلاق دانشگاه یا سازمان مربوط، به همراه مقاله، ارسال شود.
-
چنانچه مقاله نتیجۀ انجام کارآزماییهای بالینی باشد، اخذ مجوز از پایگاه ثبت کارآزمایی بالینی یا دیگر مراکز مجاز ثبت کارآزماییهای بالینی و ارسال آن به مجله ضروری است. لازم است ثبت کارآزمایی بالینی قبل از شروع مطالعه انجام پذیرد؛ موارد ثبت گذشتهنگر در مجله پذیرفته نخواهد شد.
-
در صورتی که مقاله از پایاننامه اقتباس شده، ارائۀ نامۀ مکتوب استاد راهنما، مبنی بر اطلاع ایشان از چاپ مقاله و رضایت به آن، ضروری است.
-
در مطالعاتی که نیاز به مجوز کمیته اخلاق پزشکی دارند، پژوهشگران باید آن مجوز را قبل از انجام مطالعه، بگیرند و در مقاله هم به این امر اشاره کنند.
-
در پژوهشهایی که از اطلاعات بیماران استفاده میکنند، رعایت موازین اخلاقی و حفظ محرمانگی اطلاعات بیماران ضروری است. در تهیۀ مقالات گزارش موردی، لازم است یک فرم رضایتنامه از بیماران تهیه و ضمیمه شود.
1 Uniform Requirements for Manuscripts of the International Committee of Medical Journal Editors, http://www.icmje.org/index.html